آراء ملاصدرا در حوزة منطقِ تعریف
نویسندگان
چکیده
تصور به بدیهی و نظری تقسیم می شود. محور بحث در مبحث تعریف، تصورات نظری است. یکی از بحث ها این است که چه مفاهیمی نظری اند؟ آیا تصورات کلی مأخوذ از حسیات بدیهی اند یا نظری؟ اگر نظری اند، چگونه ممکن است مفاهیم جزئی حسی بدیهی باشند، ولی کلی مأخوذ از آن ها نظری؟ آیا ممکن است کل در تعریف جزء ذکر شود؟ اگر خیر، پس چگونه در برخی تعریف ها کل در تعریف جزء ذکر می شود؟ آیا فصل حقیقی، قابل شناخت است؟ و اگر نیست، منطق دانان چه جایگزینی پیش نهاده اند؟ آیا هدف از تعریف، تشریح مفاهیم اسم است یا تحلیل مفاهیم ذاتی نهفته در محدود؟ آیا حد تام صعوبت دارد یا سهولت؟ امروزه که بین منطق و فلسفة آن تفکیک می شود می توان گفت این پرسش ها و مانند آن ها، پرسش هایی است از سنخ مسائل فلسفة منطق، نه از سنخ مسائل منطق. به هر حال ملاصدرا در این مسائل ورود یافته و بدانها پاسخ گفته است. در مجموع، ملاصدرا جانب مشائین را در این مباحث گرفته و چالش هایی را که شیخ اشراق در آن ها به وجود آورده، با دید نقد پاسخ گفته است.
منابع مشابه
آراء ملاصدرا در حوزه منطقِ تعریف
تصور به بدیهی و نظری تقسیم می شود. محور بحث در مبحث تعریف، تصورات نظری است. یکی از بحث ها این است که چه مفاهیمی نظری اند؟ آیا تصورات کلی مأخوذ از حسیات بدیهی اند یا نظری؟ اگر نظری اند، چگونه ممکن است مفاهیم جزئی حسی بدیهی باشند، ولی کلی مأخوذ از آن ها نظری؟ آیا ممکن است کل در تعریف جزء ذکر شود؟ اگر خیر، پس چگونه در برخی تعریف ها کل در تعریف جزء ذکر می شود؟ آیا فصل حقیقی، قابل شناخت است؟ و اگر ن...
متن کاملمنطق تعریف در بوته نقد و داوری
این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی میپردازد و تلاش میکند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقهبندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بیثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید میآید و نه میتواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای داده و تحلیل و بررسی کند. پس از نقد این نظام تلاش کردهایم شیوها...
متن کاملبازنُمودِ آراء امپدوکلس در گفتار ملاصدرا
«امپدوکلس» (430 -492 قبل از میلاد) شهروند فرهیخته اکراگاس درسیسیل بود. در فلسفه امپدوکلس اشیاء عالم کل هائى هستند که موجود و فاسد مى شوند ولى درعین حال این از اجزا فنا ناپذیر ترکیب شده اند. فیلسوفان اسلامی از امپدوکلس در مباحث مختلف فلسفی یاد کرده اند. دراین میان ملاصدرا در آثار و تالیفات خود به صورت ویژه ای او را معرفی نموده و آراء وی را به شکل خاص تحلیل و تفسیر نموده است . این مقاله درصدد است...
متن کاملمنطق تعریف در بوته نقد و داوری
این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی می پردازد و تلاش می کند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقه بندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بی ثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید می آید و نه می تواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای داده و تحلیل و بررسی کند. پس از نقد این نظام تلاش کرده ایم شیوه ا...
متن کاملجرح و تعدیل نظریه تعریف ارسطویی در منطق سینوی
از دیدگاه ارسطو، تعریف منطقی اشیا، نخستین گام برای دستیابی به معرفت علمی و برهانی است و شناخت کامل اشیا تنها در سایه شناختن ذات آنها و تعریف حدی امکانپذیر است. ابنسینا هم که به پیروی از ارسطو، معرفت کامل اشیا را وابسته به شناخت ذات آنها میداند. او ضمن اعتراف به دشواری مطلق تعریف، بر اساس مشرب ذاتگرایانۀ خود چنین اظهار میکند که حد و تعریف حقیقی باید بر ماهیت، حقیقت و کمال وجود ذاتی شیء محد...
متن کاملتعریف ملاصدرا از مابعدالطبیعه و لوازم معرفتشناختی آن
ملاصدرا دربارة تعریف مابعدالطبیعه و چگونگی شناخت موضوع آن سخنی دارد که از ویژگیهای ممتاز فلسفة اوست. او که در فلسفهاش، هم با موجود سر و کار دارد و هم با وجود و گذر از موجود به وجود در خود فلسفهاش واقع مىشود، بههیچوجه شناخت وجود را صرفاً شهود عرفانى آن نمىداند. او نظریه و شیوه اى به ما میدهد که بینش شهودى واقعیت را با روش قیاسى در بر میگیرد. سخن او در شناخت وجود از طریق تحلیلات عقلى در...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمتناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
دوره 3
شماره تابستان و پاییز 90 - مسلسل 9 - 8 2011
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023